Đề tài Kinh nghiệm phát triển du lịch sinh thái - Văn hóa - Nông nghiệp trong cộng đồng dân cư tại khu bảo tồn thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai

Nội dung text: Đề tài Kinh nghiệm phát triển du lịch sinh thái - Văn hóa - Nông nghiệp trong cộng đồng dân cư tại khu bảo tồn thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai

1. Bài học kinh nghiệm phát triển du lịch tại các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên 90 hiện. Đến giữa năm 2016 thì công trình Vườn rau sạch tại CLB Xanh Cánh hoa Dầu thuộc ấp 7 xã Mã Đà đã ra đời. Đây có lẽ là việc mà tôi tâm đắc nhất. Trước đây, trong một lần tổ chức giao lưu tổng kết hoạt động CLB Xanh, các CLB đã trưng bày sản phẩm tái chế làm thành những chiếc giỏ, chậu xinh xắn trồng các loài hoa và rau, từ đó, tôi đã nghĩ rằng tại sao mình không xây dựng mô hình “vườn rau sạch” tại CLB Xanh - đây sẽ là hoạt động hết sức ý nghĩa. Tôi đã chọn CLB nhiều phong trào, tích cực nhất Cánh hoa Dầu để xây dựng thí điểm mô hình này. Cũng lắm lúc băn khoăn rồi đầu ra sản phẩm sẽ như thế nào? Nhưng tôi nghĩ nếu rau sạch chắc chắn sẽ được người dân, các trường học, công ty xí nghiệp quan tâm vì khẩu hiệu của chúng tôi là “Nói không với thuốc bảo vệ thực vật”, hơn nữa, Trung tâm Chiến khu Đ cũng sẽ hỗ trợ mua rau sạch về căn tin phục vụ khách du lịch. Từ đó, tôi mạnh dạn vận động CLB thực hiện mô hình này. Cán bộ truyền thông KBTDN đã cùng chung tay với khoảng 10 thành viên CLB tích cực nhất xây dựng vườn rau trên diện tích 2.000 m2 do Khu bảo tồn cho mượn đất xây dựng nhà sinh hoạt cộng đồng ấp và làm mô hình trên. Nguồn vốn chính được huy động từ KBTDN hỗ trợ và các thành viên CLB góp thêm. Công trình được trang bị các hạng mục: nhà lưới, hệ thống tưới tiết kiệm. Thời gian đầu triển khai, vườn rau gặp rất nhiều khó khăn. Đầu tiên là đất ở khu vực này đã cằn cỗi, nhiều sỏi, đá khiến rau trồng lên thiếu dinh dưỡng không phát triển được. Cán bộ truyền thông và thành viên CLB phải mất mấy tháng trời mới nghiên cứu, cải tạo đất và bổ sung thêm phân hữu cơ, vi sinh để đất có độ tơi xốp hơn. Dần dần, rau bắt đầu tươi tốt và cho thu hoạch. KBTDN tích cực liên hệ các doanh nghiệp, trường học, người dân địa phương để hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm, bên cạnh đó cũng có nhiều hoạt động quảng bá, đưa khách du lịch đến tham quan và mua rau sạch. Từ đó, lượng rau được bán ngày càng ổn định. Đặc biệt, mô hình du lịch kết hợp sinh thái - văn hóa - nông nghiệp của KBTDN được nhiều công ty du lịch quan tâm dẫn khách về tham gia tour để trải nghiệm, trong đó có những đoàn chuyên gia nước ngoài đến tham quan và đánh giá cao. MỤC TIÊU Xây dựng thành mô hình vườn rau thủy canh để cải thiện vấn đề đất cằn cỗi và hy vọng chất lượng, sản lượng rau sẽ cao hơn, đáp ứng đủ nhu cầu cho người dân địa phương cũng như tạo sản phẩm du lịch đạt hiệu quả. K T QUẢ ĐẠT ĐƢỢC (1) Từ khi phát triển mô hình Vườn rau sạch, đời sống thành viên CLB Xanh trong cộng đồng dân cư vùng đệm KBTDN có nhiều cải thiện. Nếu như trước khi thành lập CLB Xanh và Vườn rau sạch, nhiều người dân ngoài giờ đi làm thuê mướn rảnh rỗi tụ tập rượu chè gây mất trật tự, an ninh lối xóm hay nhiều người có tác động vào rừng thì với mô hình hoạt động này họ được giao lưu học hỏi, bổ sung nhiều kiến thức mà lâu nay họ không biết, không mấy quan tâm, giờ rảnh rỗi cùng nhau làm đất, lên luống, chăm sóc vườn rau và đặc biệt là họ có thêm thu nhập để lo cho con cái được tới trường, được học hành đầy đủ, có tương lai hơn. (2) Những năm KBTDN bắt đầu hoạt động truyền thông và giáo dục môi trường thì đối tượng chính mà cán bộ truyền thông hướng tới đó là các em học sinh Trung học cơ sở và trung học phổ thông trên địa bàn vùng đệm và vùng lõi. Vì các em là những nhân tố có thể truyền tải thông tin, kiến thức, kỹ năng và góp phần nâng cao nhận thức của người thân và cộng đồng. Tuy nhiên, sau vài năm hoạt động, nhận thấy việc làm này không mấy hiệu quả thay vì chúng ta trực tiếp tuyên truyền, vận động các đối tượng, nhân tố tác động trực tiếp vào tài nguyên. (3) Thành lập nên các CLB Xanh trong cộng đồng dân cư tạo nên một cầu nối giữa cơ quan chủ quản và cộng đồng dân cư, họ chính là đội ngũ tuyên truyền viên, cộng tác viên tích cực của Khu bảo tồn trong việc tuyên truyền bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường và cũng chính là đội ngũ hướng dẫn viên DLST, cộng đồng của Khu bảo tồn. Đã có rất nhiều đoàn khách tới đây và lưu trú tại khu vực có CLB Xanh, vừa giao lưu văn hóa văn nghệ, nghe điệu quan họ Bắc Ninh mà được làm luống, trồng rau và thưởng thức các sản phẩm trái cây vườn nhà ngon mà sạch, hầu hết họ đều đánh giá cao mô hình du lịch kết hợp bảo tồn này ở Đồng Nai: người dân hiếu khách, yêu thơ ca, yêu rừng, (4) Việc phát triển mô hình kinh tế trồng rau sạch trong KBTDN có ý nghĩa rất lớn đối với việc bảo vệ tài nguyên rừng, bảo vệ môi trường, tạo sinh kế cho người dân và góp phần đẩy lùi tệ nạn săn bắn, khai thác rừng tự nhiên. Mô hình DLST – văn hóa kết hợp nông nghiệp giúp nâng cao giá trị của nông nghiệp sạch, quảng bá văn hóa địa phương. BÀI HỌC KINH NGHIỆM Trong nhiều năm qua, được sự quan tâm chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh Đồng Nai, sự hỗ trợ của các Sở ngành,