Đề tài Nghiên cứu mô hình kiến trúc công trình nổi phát triển du lịch trên sông ở Thành phố Huế (khu vực sông Hương - Thành phố Huế)

Nội dung text: Đề tài Nghiên cứu mô hình kiến trúc công trình nổi phát triển du lịch trên sông ở Thành phố Huế (khu vực sông Hương - Thành phố Huế)

1. Nghiên cứu mô hình kiến trúc công trình nổi phát triển du lịch trên sông ở thành phố Huế và đang trên đà phát triển về du lịch. Trong tổng thể quy hoạch kiến trúc của thành phố thì hệ thống sông, hồ đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết nước, đồng thời cũng là nơi tạo nên các điểm nhấn đặc sắc với các giá trị về cảnh quan kiến trúc, giá trị mang hơi thở của lịch sử và thể hiện chiều sâu văn hóa, có thể kể đến như sông Hương, hay hệ thống ao hồ trong Kinh thành Huế. Ở đây có một sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa đặc điểm địa hình sông nước và lịch sử của vùng đất cố đô đã thực sự làm nền tảng cho việc tạo nên một sản phẩm du lịch độc đáo trứ danh. Với lợi thế như vậy, thì tiềm năng khai thác du lịch trên sông, hồ đang là mô hình mà các nhà quản lý đang hướng đến trong tương lai gần, bên cạnh các dịch vụ du lịch khác. Vốn được thiên nhiên ưu đãi, tiềm năng du lịch là thế, tuy nhiên việc xây dựng và phát triển các mô hình du lịch trên sông hiện nay, đặc biệt là các mô hình công trình nổi trên mặt nước vẫn còn bỏ ngõ. Vì vậy việc Nghiên cứu mô hình kiến trúc công trình nổi phát triển du lịch trên sông ở thành phố Huế không chỉ góp phần tạo ra một loại hình sản phẩm du lịch mới cho thành phố mà trên hết người nghiên cứu muốn tái hiện lại nét đặc trưng văn hóa sông nước của người Huế xưa nói riêng và con người Việt Nam nói chung. Ngoài ra nghiên cứu đề tài này còn tạo cơ sở cho công tác xây dựng nên các quy định cụ thể, góp phần tích cực trong việc thiết kế một mô hình kiến trúc công trình nổi đặc trưng phù hợp với điều kiện khí hậu của địa phương. 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Phương pháp thu thập số liệu Đây là phương pháp cơ bản đầu tiên, quá trình thu thập số liệu có ý nghĩa hết sức quan trọng vì nó làm cơ sở cho việc đưa ra các khái niệm, các dẫn chứng và các số liệu liên quan đến đề tài nghiên cứu. trong phương pháp này bao gồm phương pháp sử dụng thông tin thứ cấp có sẵn; phỏng vấn, điều tra thực tế Phương pháp phân tích, xử lý số liệu ao gồm phương pháp liệt kê, so sánh đối chiếu thông qua các bảng biểu và các biểu đồ nghiên cứu. 2.1. Tổng quan về mô hình công trình kiến trúc nổi: Đầu tiên, chúng ta cần làm rõ nghĩa của thuật ngữ “nổi” trong kỹ thuật xây dựng là gì? Trong kỹ thuật nền móng thuật ngữ “nổi”được hiểu khi lớp đất bên dưới móng không chịu thêm bất kỳ tải trọng nào, vì tải trọng kết cấu của công trình bằng hoặc nhỏ hơn lớp đất bị dịch chuyển bên dưới. [2, tr.2] Với cách hiểu như trên mô hình kiến trúc nổi có thể được định nghĩa là một công trình được thiết kế với các không gian dành cho các hoạt động của con người như sống, làm việc, vui chơi giải trí, nghỉ dưỡng được nổi trên mặt nước với hệ thống kết cấu nổi, được neo ở một vị trí cố định, không bao gồm tàu thủy hoặc một số 160
2. Nghiên cứu mô hình kiến trúc công trình nổi phát triển du lịch trên sông ở thành phố Huế Hình 1. Sơ đồ cấu trúc một công trình nổi cơ bản (nguồn: Tác giả) 2.2. Một số các loại mô hình kiến trúc nổi thúc đẩy phát triển du lịch trên sông Hƣơng tại thành phố Huế trong tƣơng lai a. Theo quy hoạch của thành phố Hiện nay chính quyền đang tiến hành quy hoạch, xây dựng nhiều mô hình kiến trúc dọc bờ sông để tạo ra sự đa dạng về sản phẩm du lịch dọc bờ sông Hương. Theo quy hoạch của của thành phố, khu vực sông Hương đoạn từ Cầu Dinh đến chùa Thiên Mụ sẽ phân bố 18 bến thuyền các loại trong đó có 4 bến thuyền chính và 14 bến tuyền cơ sở, ngoài ra còn có một số các tuyến đường đi bộ bố trí trên sông Hương dọc các công viên. Bên cạnh đó trong quy hoạch tổng thể hai bờ sông Hương còn có các công trình khác như cầu Đi bộ trên sông kết nối giữa cồn Hến và công viên Trịnh Công Sơn, Đập đá hay các sân ngắm cảnh, chòi ngắm cảnh nổi trên mặt nước [3, tr.5-6] Bảng 1. ảng thống kê các công trình nổi phát triển du lịch trên trên sông Hương theo quy hoạch của thành phố STT Loại hình du lịch nổi Số lƣợng công trình theo quy hoạch 1. Bến thuyền 18 2. Cầu đi bộ nổi trên sông 2 3. Đường đi bộ dọc trên sông Hương 4 4. Sân, chòi ngắm cảnh 6 (nguồn: theo bản đồ quy hoạch Koica) 162
3. Nghiên cứu mô hình kiến trúc công trình nổi phát triển du lịch trên sông ở thành phố Huế 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 3.1. Một số đề xuất giải pháp thiết kế trong việc xây dựng mô hình kiến trúc nổi trên sông Hƣơng tại thành phố Huế Thực tế kết quả khảo sát cũng cho thấy ý kiến của những người làm chuyên môn kiến trúc cũng nhận định yếu tố về kết cấu nổi, các ý tưởng về hình dáng kiến trúc và tính hiệu quả kinh tế, giá thành xây dựng hợp lý là ba yếu tố được lựa chọn nhiều nhất. Biểu đồ 1. Biểu đồ thể hiện mức độ quan tâm của người thiết kế (nguồn: Tác giả) a. Về mặt giải pháp thiết kế xây dựng - Giải pháp về hình thức kiến trúc: Việc đưa ra ý tưởng về hình thái kiến trúc của các công trình này nó phải bảo đảm được bốn yếu tố: + Phải được xây dựng dựa trên ý tưởng thiết kế; + Hài hòa với cảnh quang xung quanh; + Phải bền vững khi gặp các điều kiện bất lợi của khí hậu; + Phải có khả năng tự hành khi chịu ảnh hưởng xấu nhất. Muốn thỏa mãn tất cả yếu tố trên thì giải pháp xây dựng mô hình các công trình này phải được phát triển dựa trên nền tảng sử dụng công nghệ hiện đại đồng thời áp dụng hình thức kiến trúc truyền thống, bên cạnh đó yếu tố về quy mô cũng cần được đánh giá nhằm phù hợp với mục đích sử dụng của công trình cũng như cảnh quan khu vực sông Hương. Đồng thời trang bị các thiết bị bảo đảm an toàn cho công trình khi gặp điều kiện khí hậu cực đoan. - Giải pháp về kết cấu sử dụng: Đây là yếu tố được xem là quan trọng nhất trong thiết kế kiến trúc các công trình nổi và cũng được các nhà chuyên môn nhận định là cần thiết phải đặc biệt quan tâm trong công tác thiết kế các công trình nổi hiện nay. Bên cạnh đó việc thiết kế các cấu tạo nổi an toàn, phù hợp với khí hậu, khả năng xây dựng của địa phương đặc biệt cần chú ý đến hiệu quả kinh tế. 164
4. Nghiên cứu mô hình kiến trúc công trình nổi phát triển du lịch trên sông ở thành phố Huế - Giải pháp về hệ thống cấp thoát nước sinh hoạt và nhiên liệu: Qua quá trình thực tế trải nghiệm các nước trên thế giới thấy rằng chính quyền thành phố cần có những quy hoạch cụ thể trong việc xây dựng các khu vực cấp thoát nước cho các công trình nổi hiện nay. Bên cạnh đó để duy trì sự hoạt động của một công trình nổi nói chung cần phải có hệ thống cung cấp năng lượng, điện các hệ thống này cần được quy hoạch cụ thể và có sự đấu nối trực tiếp đối với các công trình. b. Về mặt quản lý xây dựng Trên cơ sở tổng hợp quan điểm cá nhân, các nhà quản lý cùng với kết quả khảo sát của người làm kiến trúc và du lịch trên để xây dựng đề xuất cơ chế pháp lý đối với mô hình kiến trúc nổi trên sông. Quá trình xây dựng cơ chế pháp lý phải rõ ràng và có những bước đi vững chắc, cụ thể như sau - Tiến hành tổ chức quy hoạch các khu vực phát triển du lịch trên sông, qua đó xây dựng các mô hình kiến trúc phù hợp với định hướng quy hoạch đó. Song song với quá trình này chính quyền cũng nên tổ chức xây dựng hệ thống cung cấp hạ tầng kỹ thuật đối với các khu vực quy hoạch sử dụng các công trình nổi. - Nhà quản lý cần ban hành các chính sách về quản lý việc xây dựng cũng như hoạt động của các công trình nổi trên sông, có thể lấy kinh nghiệm quản lý của các thành phố phát triển du lịch trên mặt nước như Venice-Ý hay Amsterdam-Hà Lan. - Cũng cần có những quy định cụ thể trong việc sử dụng kết cấu, vật liệu, hình thức kiến trúc đối với các công trình này tuy nhiên cũng không nên cứng nhắc, đối với những công trình thực sự có lợi nhưng vẫn đảm bảo phù hợp cảnh quan và yêu cầu quy hoạch thì cũng cần xem xét chấp nhận. - Bên cạnh các chính sách quản lý về xây dựng cần có những quy định về việc đảm bảo vệ sinh môi trường, an toàn cháy nổ cho các công trình. 3.2. Đề xuất mô hình mẫu trong việc phát triển công trình nổi trên sông Hƣơng Căn cứ vào kết quả phân tích đánh giá trên cơ sở phân tích điều kiện tự nhiên, các nghiên cứu thực tế đưa ra đề xuất việc xây dựng mô hình công trình nổi như sau - Đối với các công trình nổi phục vụ cho hoạt động gia thông trên sông như thuyền, bè chỉ cần cải tiến lại đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Có thể xây dựng thêm các thuyền du lịch đa dạng về quy mô và phân cấp về chất lượng phục vụ. - Đối với các công trình xây dựng còn lại cần xây dựng hệ mô-đun chuẩn làm kết cấu chính trong việc phát triển các loại hình còn lại trên sông. Mỗi mô-đun phao nổi được đề xuất ở đây đều có kích thước quy chuẩn, tùy theo yêu cầu về quy mô của từng loại công trình để tổ chức kết nối các mô-đun lại với nhau. Trên cơ sở các nguyên tắc đã nghiên cứu ở trên về vật liệu, cấu tạo, và sự phổ biến về thiết kế kiến trúc đề xuất ý tưởng một số mô hình các mô-đun nổi như sau 166
5. Nghiên cứu mô hình kiến trúc công trình nổi phát triển du lịch trên sông ở thành phố Huế Hình thái phát triển mô-đun Hình 5. Hình thái phát triển của mô-đun (nguồn: Tác giả) Dựa trên các đề xuất về các mô hình công trình nổi trên sông Hương phát triển du lịch trong tương lai như đã trình bày và các giải pháp xây dựng nêu trên để đưa ra một số phương án thiết kế công trình kiến trúc nổi tham khảo trên sông Hương. - Các điểm dừng chân quan sát, ngắm cảnh kết hợp các chòi nghỉ, câu cá với quy mô nhỏ trên sông. Hình 6. Phối cảnh điểm dừng chân quan sát, ngắm cảnh kết hợp chòi nghỉ, câu cá trên sông Hương (nguồn: Tác giả) - Các đường đi bộ có thể kết hợp bố trí các kiot nổi trên sông phục vụ ẩm thực, hay các quán cà phê nhỏ cho khách du lịch dừng chân nghỉ ngơi. Hình 7. Phối cảnh cầu đi bộ kết hợp với các kiot nổi dịch vụ trên sông Hương (nguồn: Tác giả) - Các không gian biểu diễn nhạc nước nổi trên sông. Hình 8. Không gian biểu diễn nhạc nước kết hợp nghệ thuật ánh sáng trên sông (nguồn: Internet) 168
6. Nghiên cứu mô hình kiến trúc công trình nổi phát triển du lịch trên sông ở thành phố Huế RESEARCHING ARCHITECTURAL FLOATING BUILDING FOR DEVELOPING TOURISM ON RIVER IN HUE CITY (HUONG RIVER AREA - HUE CITY) Le Van Thanh Hung Faculty of Architecture, University of Sciences, Hue University Email:levanthanhhung@gmail.com ABSTRACT Hue is known as a famous heritage city of Vietnam. In the general planning of the city, the river and lake systems play an important role not only in the cultural and historical values but also in the value of architectural landscape and tourism. Tourism on the Huong river has been a symbol for a long time when to mention Hue tourism with its own characteristics that are not easy to be found in all places and the diversity of its tourism types. However, the development of architectural floating building on rivers and lakes in Hue city has not been properly concerned. The floating buildings are only temporary; it's not invested strongly and the construction techniques is only experienced. Therefore, it is necessary to have a synchronous solution in the construction of these buildings, in addition, it is necessary to create a number of legal management mechanisms in the field of construction of floating buildings on tourism development on the water surface of the city. Keywords: Floating building, Hue, Tourism. Lê Văn Thanh Hùng sinh ngày 20/05/1989 tại Huế. Năm 2012, ông tốt nghiệp Kiến trúc sư tại Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế. Năm 2017, ông học thạc sỹ tại Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế. Từ năm 2014, ông giảng dạy tại khoa Kiến trúc, Trường Đại học Khoa học, ĐH Huế. 170