Đề tài Vịnh Xuân Đài - Phát triển du lịch xanh: Thách thức và giải pháp

Nội dung text: Đề tài Vịnh Xuân Đài - Phát triển du lịch xanh: Thách thức và giải pháp

1. Tổng cục Du lịch Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch lịch còn tồn tại một số vấn đề khiến cho du lịch xanh chưa được phát triển, cụ thể: phát triển du lịch chưa gắn với khai thác và sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên, hiệu suất sử dụng tài nguyên thấp; phát triển du lịch chưa gắn kết chặt chẽ với bảo vệ môi trường; phát triển du lịch chưa tính đến biến đổi khí hậu; Việc phát triển quá nhanh đã gây nhiều ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường du lịch. Chính vì vậy, việc phát triển du lịch theo xu hướng tăng trưởng xanh và bền vững thực sự cần thiết và đây cũng là định hướng lâu dài trong điều kiện đầy biến động của môi trường. Vùng Duyên hải Nam Trung Bộ thời gian qua đã đạt nhiều thành tựu đáng ghi nhận trong lĩnh vực du lịch. Điều này thể hiện qua lượng khách du lịch tăng nhanh, cơ sở vật chất ngành du lịch phát triển nhanh chóng, góp phần tích cực cho sự phát triển kinh tế, xã hội tại nhiều địa phương. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, ngành du lịch trong vùng cũng đang phải đối diện với các nguy cơ suy thoái tài nguyên, ô nhiễm môi trường diễn ra ở nhiều nơi, tác động từ biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến hoạt động du lịch, chất lượng dịch vụ cũng như hình ảnh du lịch địa phương. Vì vậy, thúc đẩy phát triển du lịch theo hướng tăng trưởng xanh là yêu cầu cần thiết và là hướng đi đúng đắn cho sự phát triển bền vững của vùng. Phát triển du lịch xanh, tăng trưởng xanh là cơ hội và cũng là thách thức, là mục tiêu quan trọng trong phát triển du lịch bền vững, góp phần phát triển kinh tế đất nước nói chung và Vịnh Xuân Đài – Phú Yên nói riêng. 2. Thực trạng phát triển du lịch xanh Vịnh Xuân Đài Phú Yên là vùng đất được thiên nhiên ban tặng cho nhiều danh thắng nổi tiếng trong đó vịnh Xuân Đài được ví như “một kho” tài nguyên vô giá của tỉnh và cả khu vực miền Trung. Vịnh Xuân Đài đã được Thủ tướng Chính phủ đưa vào quy hoạch tổng thể phát triển thành khu du lịch quốc gia tại Quyết định số 2127/QĐ-TTg ngày 29/12/2017 là một sự kiện có ý nghĩa với sự phát triển du lịch tỉnh Phú Yên. Đây là cơ sở pháp lý để địa phương lập các quy hoạch xây dựng, các khu chức năng, xây dựng cơ chế chính sách đặc thù, thu hút các nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật, cơ sở pháp lý trong công tác bảo vệ tài nguyên, cảnh quan môi trường đảm bảo phát triển bền vững. Thời gian qua, tỉnh Phú Yên đã huy động nhiều nguồn lực từ ngân sách nhà nước và xã hội để đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, gắn với phát triển du lịch đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Riêng việc khai thác các danh thắng để phát triển du lịch bước đầu cũng đã đạt một số kết quả. xây dựng Chương trình xúc tiến, quảng bá và xây dựng thương hiệu Khu Du lịch quốc gia, quảng bá tiềm năng vịnh Xuân Đài. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng với các ngành liên quan và UBND thị xã Sông Cầu, UBND huyện Tuy An triển khai nhiều biện pháp phối hợp trong công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể và cộng đồng dân cư về nhiệm vụ quản lý tài nguyên, phát triển du lịch, đảm bảo an ninh trật tự, môi trường sinh thái, giữ gìn và phát huy các giá trị di tích trên địa bàn nói chung và danh thắng vịnh Xuân Đài nói riêng. Tỉnh đã thực hiện điều tra, khảo sát hệ sinh thái trong Vịnh Xuân Đài, trong đó có hệ sinh thái rạn san hô; quy hoạch khoanh vùng bảo vệ các khu vực có rạn san hô quý, nghiêm 68
2. Tổng cục Du lịch Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch Thứ ba, hoạt động nuôi trồng hải sản của các hộ dân tại khu vực mặt nước vịnh Xuân Đài đang phát triển mạnh về quy mô, mang tính tự phát, gây ảnh hưởng lớn đến tài nguyên tự nhiên phục vụ phát triển du lịch. Tình trạng xâm lấn đất đai, mặt nước, cất lều quán, khai thác trái phép tài nguyên thiên vẫn xảy ra khá nhiều, xả nước thải ra môi gây ảnh hưởng xấu tới hình ảnh và sự phát triển bền vững Vịnh Xuân Đài. Do vậy, để hài hòa lợi ích giữa nuôi trồng hải sản và phát triển du lịch trên Vịnh Xuân Đài, nhất là phát triển theo hướng tăng trưởng xanh sẽ là một thách thức không nhỏ đối với tỉnh Phú Yên. Thứ tư, nhận thức chưa đầy đủ về phát triển du lịch xanh của các cơ quan quản lý nhà nước các cấp cũng như của các doanh nghiệp và cộng đồng dân cư. Công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân và khách du lịch hiểu về du lịch xanh, về việc bảo vệ môi trường du lịch tại vịnh Xuân Đài chưa hiệu quả, thiếu sự giám sát của cơ quan chức năng, chưa có các hướng dẫn đầy đủ về tiêu chí, điều kiện, đánh giá tác động môi trường và hệ thống kiểm soát, quản lý các vấn đề về môi trường liên quan đến các hoạt động du lịch. Thứ năm, hiện tại Phú Yên đang thiếu đội ngũ hướng dẫn viên được đào tạo chuyên nghiệp; với những yêu cầu cao về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, có sự am hiểu sâu sắc về địa lý, lịch sử, văn hóa và thông thạo ngoại ngữ để có thể đáp ứng nhiều đối tượng khách du lịch cả trong và ngoài nước khi đến Phú Yên. Thứ sáu, hoạt động xã hội hóa khai thác tiềm năng danh thắng ở Phú Yên trong đó có việc đầu tư khai thác tiềm năng ở vịnh Xuân Đài để phát triển du lịch còn khó khăn. Mặt khác, việc tranh thủ nguồn lực từ Trung ương, nguồn vốn đầu tư nước ngoài để phát triển du lịch ở địa phương còn hạn chế. 3. Giải pháp phát triển du lịch Vịnh Xuân Đài theo hướng tăng trưởng xanh: 3.1 Cần nâng cao nhận thức về du lịch xanh Trước hết là đối với các nhà quản lý các cấp từ quản lý nhà nước, quản trị doanh nghiệp của ngành Du lịch và các ngành có liên quan đến du lịch về nội dung, ý nghĩa và tầm quan trọng của việc phát triển du lịch xanh. Tăng cường công tác phổ biến, tuyên truyền giáo dục cộng đồng dân cư nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của Khu Du lịch quốc gia Vịnh Xuân Đài và ý thức bảo vệ môi trường sinh thái, về phát triển du lịch xanh tại Vịnh Xuân Đài. 3.2 Xây dựng và thực hiện Đề án Vịnh Xuân Đài - Phú Yên xanh,tập trung giải quyết triệt để rác thải sinh hoạt, giảm thiểu rác thải nhựa và tăng không gian xanh Lập kế hoạch truyền thông xây dựng hình ảnh Vịnh Xuân Đài - Phú Yên xanh; phát huy tính tự giác, chủ động, trách nhiệm bảo vệ môi trường đến người dân và du khách. Ngăn chặn và giải quyết hiệu quả vấn đề ô nhiễm đầm, vịnh do hoạt động nuôi trồng thuỷ sản. Quản lý chặt chẽ hoạt động nuôi trồng thủy sản đảm bảo theo đúng quy hoạch được duyệt. Có giải pháp xử lý hiệu quả tình 70
3. Tổng cục Du lịch Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch Tạo việc làm, giúp người dân có thu nhập từ hoạt động du lịch; khi được hưởng lợi từ di sản thì chính họ sẽ có ý thức, trách nhiệm trong việc bảo vệ, gìn giữ danh thắng. 3.6 Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp gắn với bảo tồn Trên thực tế ngân sách của địa phương còn rất nhiều khó khăn để có thể đầu tư, khai thác phát huy các tiềm năng, lợi thế của vịnh Xuân Đài trong phát triển du lịch. Do vậy huy động nguồn lực xã hội trong đó đặc biệt là các doanh nghiệp cả trong, ngoài tỉnh và doanh nghiệp ngoài nước có đủ năng lực để đầu tư khai thác danh thắng vịnh Xuân Đài, góp phần phát triển du lịch là hướng đi đúng. Song phải có những chính sách, quy định cụ thể đảm bảo trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong bảo tồn danh thắng vịnh Xuân Đài theo hướng thân thiện với môi trường để phát triển bền vững. 3.7 Tăng cường công tác xúc tiến quảng bá du lịch Vịnh Xuân Đài, thúc đẩy phát triển du lịch sau dịch COVID-19 gắn với lộ trình hoạt động của ngành Du lịch ở một số địa bàn trọng điểm, trong đó phát triển chuỗi giá trị sản phẩm du lịch xanh - bền vững Nhà nước cũng như doanh nghiệp cần đẩy mạnh hơn nữa và đầu tư xứng đáng cho quảng bá, xúc tiến mạnh hơn về du lịch xanh trong phạm vi toàn xã hội, cho khách du lịch bằng nhiều hình thức khác nhau, phương tiện khác nhau nhằm xây dựng một hình ảnh du lịch xanh Vịnh Xuân Đài – Phú Yên, một điểm đến thân thiện thu hút đối với du khách. Tăng cường xúc tiến quảng bá du lịch danh thắng vịnh Xuân Đài trên các phương tiện thông tin đại chúng, tổ chức hệ thống cung cấp thông tin miễn phí cho khách du lịch; xuất bản nhiều ấn phẩm quảng bá cho danh thắng vịnh Xuân Đài. Cụ thể như: Bản đồ, tập gấp, phim ảnh, quà tặng, tác phẩm nhiếp ảnh, hội họa, văn học nghệ thuật để vịnh Xuân Đài có thể thu hút được nguồn vốn đầu từ đóng góp tích cực vào phát triển du lịch, đưa du lịch trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương. 3.8 Ứng dụng khoa học công nghệ; chuyển đổi theo hướng du lịch xanh như: Mô hình tiết kiệm điện năng, tiết kiệm nước tại các cơ sở lưu trú, hướng dẫn khách du lịch bảo vệ môi trường khi tham gia tour; xây dựng các sản phẩm du lịch khuyến khích du khách nâng cao ý thức bảo vệ môi trường TÀI LIỆU THAM KHẢO: 1. Hong, S. K., Kim, S. I., & Kim, J. H. (2003). Implications of potential green tourism development. Annals of tourism research, 30(2), 0- 341. 2. Leonidou, C. N., & Skarmeas, D. (2015). Gray shades of green: Causes and consequences of green skepticism. Journal of Business Ethics, 144(2), 401-415. 3. Marchand, A., & Walker, S. (2008). Product development and responsible consumption: designing alternatives for sustainable lifestyles. Journal of Cleaner Production, 16(11), 1163-1169. 72