Bài giảng Hóa phân tích tham khảo - Bài 7: Phương pháp chuẩn độ tạo tủa

Nội dung text: Bài giảng Hóa phân tích tham khảo - Bài 7: Phương pháp chuẩn độ tạo tủa

1. - Vôùi caùc chaát ñieän ly ít tan coù bieåu thöùc tích soá tan gioáng nhau (cuøng soá muõ), coù theå so saùnh ñoä beàn döïa vaøo tích soá tan: −10 −12 −16 T AgCl = 10 ; T AgBr = 10 ; T AgI = 10 ⇒ AgI beàn hôn AgBr ; AgBr beàn hôn AgCl - Vôùi caùc chaát ñieän ly ít tan coù bieåu thöùc tích soá tan khaùc nhau, baét buoäc phaûi döïa vaøo ñoä tan ñeå so saùnh ñoä beàn cuûa tuûa. Ví duï : −10 −5 T AgCl = 10 ⇒ S ~ 10 M −12 −5 T Ag2CrO4 = 10 ⇒ S > 10 M ⇒Ag 2CrO 4 keùm beàn hôn AgCl duø coù tích soá tan beù hôn. 3.2 Xeùt ñieàu kieän hoøa tan hay taïo tuûa Bieát tích soá tan cuûa moät chaát, coù theå suy ra ñieàu kieän hoøa tan hay taïo tuûa + − T AB = [A ][B ] Muoán duøng [A +] taïo tuûa vôùi [B −], ñieàu kieän ñeå coù tuûa AB laø + − + − [A ][B ] ≥ T AB hay [A ] ≥ T AB / [B ] II. PHÖÔNG PHAÙP CHUAÅN ÑOÄ TAÏO TUÛA 1. Nguyeân taéc Caáu töû X ñöôïc chuaån ñoä baèng thuoác thöû C theo phaûn öùng : C + X CX ↓ Ñònh ñieåm cuoái baèng chaát chæ thò thích hôïp tuøy phöông phaùp. Ñieàu kieän cuûa moät phaûn öùng taïo tuûa : - Vaän toác phaûn öùng lôùn ñeå taïo tuûa nhanh −7 −8 - CX ↓ phaûi coù T st nhoû (< 10 − 10 ) - Tuûa taïo thaønh ít haáp phuï caáu töû khaùc - Coù chaát chæ thò thích hôïp ñeå xaùc ñònh ñieåm cuoái. Vôùi X laø halogenur nhö Br −, Cl −, I −, thuoác thöû ñöôïc duøng laø Hg + hay Ag +. Tuy nhieân, do Hg + quaù ñoäc neân thöôøng duøng Ag + ít ñoäc hôn. Ag + thöôøng ñöôïc duøng döôùi daïng AgNO 3. 2. Ñöôøng chuaån ñoä pX - truïc tung : pX - truïc hoaønh : theå tích thuoác thöû Ag + (chuaån ñoä tröïc tieáp) + pX tñ Khi Ag ñöôïc chöùa treân buret, ñöôøng chuaån ñoä coù pX taêng daàn (ñi leân). V tñ V Ag+ Chu aån ñoä vôùi pX taêng daàn (Ag + chöùa treân buret ) 56
2. - Neáu trong dung dòch chuaån ñoä coù chöùa NH 3, chuaån ñoä trong moâi tröôøng coù pH = 6,5 – - 8,5 ñeå traùnh theâm caân baèng AgX ↓ + 2 NH 3 → Ag(NH 3)2 + X laøm tan tuûa. - Chuaån ñoä ôû nhieät ñoä thöôøng vì Ag 2CrO 4 tan ôû nhieät ñoä cao 2− −2 - Löôïng K 2CrO 4 phaûi duøng thích hôïp ([CrO 4 ] = 5.10 M) ñeå Ag 2CrO 4↓ xuaát hieän ngay sau ñieåm töông ñuông maø maét coù theå nhaän thaáy (luùc ñoù [X −] coøn laïi khoaûng 10 −5 – 10 − 6 M). 2. Phöông phaùp Fajans 2.1 Nguyeân taéc Phöông phaùp Fajans laø phöông phaùp chuaån ñoä tröïc tieáp vôùi chæ thò haáp phuï Fluorescein: - Phaûn öùng chuaån ñoä : Ag + + X − → AgX ↓ - Phaûn öùng chæ thò : AgX ↓ X − → AgX ↓ → AgX Ag +Fl − (maøu hoàng nhaït) 2.2 Ñieàu kieän chuaån ñoä - pH dung dòch 6,5 – 8 vì neáu pH < 6,5 : Fl − + H + → HFl - [X −] ≈ 10 −2M ñeå löôïng AgX ↓ ñuû nhieàu cho pheùp nhaän bieát söï chuyeån maøu cuûa tuûa. - Ñeå tuûa coù beà maët haáp phuï lôùn, caàn theâm vaøo dung dòch chaát baûo veä keo AgX nhö dextrin. 3. Phöông phaùp Volhard 3.1 Nguyeân taéc Phöông phaùp Volhlard laø phöông phaùp chuaån ñoä ngöôïc vôùi chaát chæ thò taïo phöùc. Ñaàu tieân, theâm löôïng thöøa Ag + chính xaùc vaøo dung dòch chöùa X ñeå thöïc hieän phaûn öùng Ag + + X − → AgX. Tieáp theo, chuaån ñoä löôïng Ag + thöaø baèng dung dòch SCN − vôùi chæ thò Fe 3+ : + − −12 - Phaûn öùng chuaån ñoä : Ag +SCN → AgSCN ↓ (traéng ñuïc) T AgSCN = 10 - Phaûn öùng chæ thò : Fe 3+ + SCN − → Fe(SCN) 2+ (ñoû maùu) Maøu dung dòch taïi ñieåm cuoái : dung dòch (chöùa tuûa AgX) xuaát hieän maøu cam nhaït. 3.2 Ñieàu kieän chuaån ñoä - pH < 3 ñeå traùnh tuûa Fe(OH) 3↓ (duøng HNO 3 taïo moâi tröôøng) − - Neáu chuaån ñoä Cl baèng phöông phaùp naøy, vì T AgSCN < T AgCl neân coù khaû naêng xaûy ra caân baèng phuï : AgCl ↓ + SCN − → AgSCN ↓ laøm tan tuûa AgCl ↓ Traùnh caân baèng phuï treân baèng caùc bieän phaùp : + Loïc AgCl ↓ tröôùc khi chuaån Ag + thöøa + Duøng nitrobenzen ñeå bao AgCl ↓ laïi + Ñun noùng, laéc maïnh dung dòch ñeå AgCl ↓ keát voùn laïi Ngoaøi caùc phöông phaùp chuaån ñoä taïo tuûa noùi treân, ngöôøi ta coøn coù theå duøng – + dung dòch SCN ñeå chuaån ñoä tröïc tieáp dung dòch Ag ; duøng dung dòch Na 2SO 4 hoaëc dung dòch K 2CrO 4 chuaån ñoä tröïc tieáp dung dòch BaCl 2 ; duøng dung dòch K 2CrO 4 chuaån ñoä tröïc tieáp dung dòch Pb 2+ , Caùc phöông phaùp chuaån ñoä tröïc tieáp naøy cuõng ñöôïc xeáp vaøo nhoùm phöông phaùp Mohr. 58