Đề tài Phát triển du lịch chữa lành ở huyện Tam Đảo (Vĩnh Phúc) và Thành phố Đà Lạt (Lâm Đồng) - Vũ Hương Lan &Trần Phương Anh

Nội dung text: Đề tài Phát triển du lịch chữa lành ở huyện Tam Đảo (Vĩnh Phúc) và Thành phố Đà Lạt (Lâm Đồng) - Vũ Hương Lan &Trần Phương Anh

1. Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch Lịch sử phát triển của du lịch chữa lành đã có từ xa xưa bằng việc sử dụng các bồn tắm nước nóng và khoáng tự nhiên cho các mục đích trị liệu trong thời cổ đại. Các nền văn minh cổ đại của Trung Đông và Châu Á cũng đóng góp vào sự phát triển của du lịch chữa lành những kho tàng kiến thức về sức khỏe, các bộ môn duy trì và bảo vệ sức khỏe như yoga, thiền, xoa bóp, bấm huyệt và các bài thuốc thảo dược lành tính có lợi cho sức khỏe người dùng. Ngày nay, du lịch chữa lành phát triển nhanh chóng và phân bố rộng khắp trên toàn thế giới. Sự tăng trưởng nhanh chóng của du lịch chữa lành diễn ra ở rất nhiều quốc gia. Trong năm 2017, du lịch chữa lành ước tính trị giá 639,4 tỷ đô la và dần trở thành phân khúc du lịch phát triển nhanh chóng. Từ năm 2015 – 2017, du lịch chữa lành tăng 6,5% (gấp hai lần tốc độ tăng trưởng của toàn ngành du lịch). Khách du lịch trên toàn thế giới đã thực hiện 830 triệu chuyến đi chăm sóc sức khỏe trong năm 2017, cao hơn 139 triệu so với năm 2015. Bên cạnh đó các theo các kết quả dự án của Viện Sức khỏe toàn cầu thì du lịch chữa lành vẫn sẽ tăng trưởng với tốc độ trung bình hàng năm khoảng 7,5% cho đến năm 2022, nhanh hơn đáng kể so với mức tăng trưởng 6,4% hàng năm được dự báo cho du lịch toàn cầu [3]. Một điểm đến, một khu du lịch được xem là nơi thích hợp để phát triển du lịch chữa lành thường phải dựa trên việc khai thác, sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên có sẵn có khả năng cải thiện hoặc tăng cường sức khỏe cho con người, bên cạnh đó cũng cần gắn với các điều kiện tự nhiên thích hợp cho việc nghỉ dưỡng và chăm sóc cũng như phục hồi sức khỏe cho khách du lịch. Để có thể phát triển loại hình du lịch chữa lành thì một khu du lịch phải có ít nhất từ 2 trong số các dịch vụ sau: 1. Tắm suối nước nóng và tắm bùn 2. Xông hơi 3. Spa 4. Dạy nấu ăn và hướng dẫn một chế độ ăn lành mạnh 5. Cung cấp một chế độ ăn lành mạnh 6. Hướng dẫn tập yoga, ngồi thiền 7. Hướng dẫn chăm sóc sức khỏe 8. Khóa tu tịnh lạc-thiền 9. Tham quan các điểm đến tâm linh. Theo Viện Sức khỏe toàn cầu, trên thế giới hiện đang có hai hình thức du lịch chữa lành chính: - Du lịch chữa lành chuyên đề: là hình thức khách du lịch lấy việc chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần làm mục đích chính và xuyên suốt chuyến đi. Những Hội thảo Phát triển Du lịch chăm sóc sức khỏe ở Việt Nam 108
2. Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch spa đã có, hoạt động du lịch gắn với việc kết hợp duy trì và tăng cường sức khỏe trên cơ sở ứng dụng các phương pháp trị liệu bằng thảo dược, thiền định, yoga, thể dục dưỡng sinh, giảm cân, spa, tắm nước khoáng, nước nóng là những sản phẩm du lịch chữa lành đang được quan tâm đầu tư và khai thác. Có thể kể tới một số tên tuổi lớn trong làng du lịch nghỉ dưỡng đã nhìn thấy tiềm năng và bắt đầu gia nhập thị trường du lịch chữa lành của Việt Nam như Vin Group, Sun Group, BIM Group Nhận thấy những tiềm năng và cơ hội to lớn của thị trường du lịch chữa lành, Công ty CP Hệ sinh thái Sức khỏe HealthCare đã đầu tư và xây dựng khu du lịch Chữa lành MEDI Thiên Sơn (Ba Vì, Hà Nội) – một mô hình độc đáo kết hợp giữa du lịch và chăm sóc sức khỏe. Hiện nay, MEDI Thiên Sơn là khu du lịch chữa lành đầu tiên tại Việt Nam. MEDI Thiên Sơn được ra đời với mong muốn mang đến cho khách hàng “thân khoẻ, tâm an” bằng nhiều hình thức khác nhau, hướng khách hàng đến lối sống lành mạnh, làm chủ sức khỏe, làm chủ cảm xúc [6]. Một số công ty cũng đang đầu tư vào du lịch chữa lành như Công ty CP Dịch vụ du lịch Onsen Fuji, đã xây dựng dự án khu nghỉ dưỡng khoáng nóng 5 sao Wyndham Thanh Thủy tại trung tâm của huyện Thanh Thủy, Phú Thọ. 3. Tiềm năng phát triển du lịch chữa lành ở huyện Tam Đảo và thành phố Đà Lạt Huyện Tam Đảo (tỉnh Vĩnh Phúc) và thành phố Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng) là hai địa điểm du lịch mang nhiều nét tương đồng với nhau. Cả hai nơi đều có những tài nguyên thiên nhiên và văn hóa, những điều kiện về cơ sở vật chất hạ tầng rất phù hợp để phát triển loại hình du lịch chữa lành. Về địa hình đều là vùng rừng núi, cao nguyên, khí hậu quanh năm vô cùng mát mẻ, môi trường trong lành, cảnh quan thiên nhiên thơ mộng với hệ thống thảm thực vật và động vật phong phú đa dạng. Chính điều này là cơ sở để xây dựng nên những resort nghỉ dưỡng hiện tại và các cơ sở có dịch vụ du lịch chữa lành chuyên đề sau này. Ngoài ra, cả hai nơi đều có hệ thống các cơ sở tôn giáo – tín ngưỡng phong phú, ở Tam Đảo có thể kể tới như Thiền viện Trúc lâm Tây Thiên, khu di tích – danh thắng Tây Thiên, còn ở Đà Lạt có Thiền Viện Trúc lâm Đà Lạt, chùa Linh Phước, nhà thờ Domaine de Marie Bên cạnh đó không thể không nhắc đến cộng đồng dân cư địa phương với nhiều lễ hội truyền thống cũng như những nét văn hóa độc đáo, đặc sắc ở cả hai địa điểm du lịch. Bảng 1. Tiềm năng phát triển du lịch chữa lành ở Tam Đảo và Đà Lạt TT Tiềm năng Tam Đảo Đà Lạt 1 Tài nguyên - Nằm ở độ cao 900m, khí - Nằm ở độ cao 1500m, khí du lịch tự hậu ôn hòa, mát mẻ (trung hậu mát mẻ (trung bình năm Hội thảo Phát triển Du lịch chăm sóc sức khỏe ở Việt Nam 110
3. Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch cạnh đó là các khách sạn, lịch, homestay ) nhà nghỉ du lịch, homestay ) 4 Cơ sở ăn - Hiện tại có khoảng 50 nhà - Đà Lạt nổi tiếng là thiên uống hàng phục vụ các món ăn đường , hệ thống nhà hàng, khác nhau đáp ứng nhu cầu các cơ sở ăn uống kinh của du khách, có 1 số nhà doanh các món ăn đặc sản hàng phục vụ món chay. Đà Lạt và các vùng miền - Các quán cafe được xây khác nhau, nhiều nhà hàng dựng ở những vị trí đẹp, phục vụ món chay hoặc menu đồ uống phong phú và buffet chay. được trang trí theo những - Đà Lạt nổi tiếng với các phong cách riêng nhằm tạo quán café độc đáo, thú vị, là điểm nhấn và thu hút du nơi dừng chân của du khách, khách đến chụp ảnh check- đặc biệt là giới trẻ ghé đến in. check-in 5 Dịch vụ vận - Dịch vụ vận tải được cải - Mạng lưới giao thông vận tải thiện về chất lượng phục vụ, tải ở Đà Lạt và tới Đà Lạt số lượng các loại phương tương đối tốt. Các tuyến tiện gia tăng, mạng lưới các đường nội thị Đà Lạt được phương tiện giao thông đầu tư lớn, đặc biệt là các công cộng được đầu tư nâng tuyến đường vào các điểm, cấp. khu du lịch, các danh lam thắng cảnh. - Về đường hàng không có 2 sân bay: sân bay Liên Khương (huyện Đức Trọng) và sân bay Cam Ly (TP.Đà Lạt). Hiện nay, chỉ có sân bay Liên Khương đang được sử dụng để chuyên chở hành khách. 6 Dịch vụ spa, - Đã phát triển dịch vụ spa, - Đa dạng các dịch vụ spa, xông hơi, thể xông hơi, massage trong xông hơi, tắm suối nước thao, vui chơi các resort, các khách sạn nóng, massage tại các giải trí hoặc cơ sở kinh doanh resort, các khách sạn và các riêng. cơ sở kinh doanh riêng. Hội thảo Phát triển Du lịch chăm sóc sức khỏe ở Việt Nam 112
4. Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch thời gian tản bộ ngắm cảnh. Ở Tam Đảo, du khách có thể sử dụng dịch vụ spa, massage ở các resort, khách sạn như Tam Đảo Golf & Resort, Tam Dao Belvedere Resort, Sofia Tam Dao Hotel & Spa, Venus Spa & Massage (Venus hotel) Ở Đà Lạt, hầu hết các resort, các khách sạn lớn đều cung cấp dịch vụ spa, massage và xông hơi, ngâm chân, bên cạnh đó còn có trên 15 spa uy tín, du khách có rất nhiều lựa chọn để sử dụng dịch vụ. Dịch vụ bán các sản phẩm lá thuốc khô tốt cho sức khỏe Đối với khách du lịch không có thời gian để trải nghiệm một số các dịch vụ chữa lành nói trên thì việc mua các sản phẩm chăm sóc sức khỏe về nhà sử dụng là điều vô cùng cần thiết. Những lá thuốc tốt cho sức khỏe có thể dùng để đun lấy nước uống hay để ngâm tắm. Những sản phẩm được xử lý, đóng gói cẩn thận, đảm bảo vệ sinh, thẩm mỹ với nhiều chủng loại và tác dụng trị liệu được bày bán rất nhiều tại các cửa hàng thuốc quanh thị trấn Tam Đảo và thành phố Đà Lạt. Bên cạnh những dịch vụ du lịch chữa lành phổ biến như trên, ở Tam Đảo và Đà Lạt cũng cung cấp những dịch vụ du lịch chữa lành đặc trưng, riêng có, ví dụ như: Tour nghỉ dưỡng Yoga & Thiền tại Tam Đảo Belvedere Resort Tour nghỉ dưỡng Yoga & Thiền tại Tam Đảo Belvedere Resort được công ty Travel Pandora đưa vào khai thác từ năm 2017 với nơi nghỉ dưỡng chính là Tam Đảo Belverdere Resort, ngoài ra tour còn đưa du khách đến thăm Thiền viện Trúc lâm Tây Thiên và một số điểm du lịch của Tam Đảo như đền Bà Chúa thượng ngàn, nhà thờ đá Tam Đảo. Tour du lịch này sẽ cho du khách trải nghiệm bộ môn Yoga và thiền định. Một số điểm nổi bật của tour du lịch này là du khách được trải nghiệm chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng để có sức khỏe và luyện tập thể dục thường xuyên hơn; tìm hiểu để chuyển đổi suy nghĩ tiêu cực thành những điều tích cực, thoát khỏi cuộc sống bận rộn và giải phóng căng thẳng đang gặp phải; lớp học yoga hàng ngày phù hợp với người mới bắt đầu với sự hướng dẫn chi tiết của chuyên gia dạy Yoga và Thiền; lớp học nấu ăn với các món ăn tốt cho sức khỏe, đồ uống detox thanh lọc cơ thể; lớp học thiền cân bằng cuộc sống tìm đến nguồn sáng của suy nghĩ tích cực, loại bỏ suy nghĩ tiêu cực; tọa đàm chia sẻ các phương pháp chăm sóc sức khỏe, ý nghĩa của Yoga và Thiền với cuộc sống [7]. Dịch vụ tắm lá thuốc của người Dao đỏ tại Dao's center Tam Đảo Thuốc tắm dân tộc Dao Đỏ là một phương thuốc cổ truyền mang đậm nét văn hóa của người Dao đỏ. Thuốc tắm Dao đỏ ở Dao’s center có chất lượng 100% lá thuốc tự nhiên có nguồn gốc ở các bản Dao tại Sapa, được các chuyên gia có trình độ về chuyên môn kiểm nghiệm về chất lượng, nước thuốc được đun theo công nghệ lò hơi tiến tiến đảm bảo tỷ lệ tiêu chuẩn mang đến cho khách hàng những phút giây thư giãn. Dao’s center có đội ngũ kỹ thuật viên trình độ chuyên Hội thảo Phát triển Du lịch chăm sóc sức khỏe ở Việt Nam 114
5. Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch triển du lịch chữa lành ở Tam Đảo và Đà Lạt là phù hợp với xu thế của thế giới và ở Việt Nam, phù hợp với các tiềm năng vốn có của địa phương. Bên cạnh đó, các chính sách phát triển du lịch ở Tam Đảo và Đà Lạt cũng thuận lợi cho du lịch chữa lành. Ví dụ, trong chiến lược phát triển du lịch giai đoạn 2021 - 2025 ở Tam Đảo đã xác định các sản phẩm du lịch tiêu biểu bao gồm: Nghỉ dưỡng núi, tham quan nghiên cứu các cảnh quan hệ sinh thái VQG Tam Đảo, Thiền viện Trúc Lâm và các di tích lịch sử ở Tây Thiên, thể thao núi, du lịch mạo hiểm, tham quan, tìm hiểu đời sống, văn hóa dân tộc Sán Dìu, hội nghị, hội thảo. Tam Đảo và Đà Lạt hiện đang là các điểm du lịch nổi tiếng, có thương hiệu và hấp dẫn khách du lịch, là điều kiện thuận lợi để thu hút các đối tượng khách du lịch chữa lành. Lượng khách du lịch đến với Tam Đảo trong những năm gần đây không ngừng tăng lên, năm 2011, huyện đón khoảng 244.700 lượt khách; đến năm 2019 đón trên 1.500.000 lượt khách [2]. Đà Lạt được các tạp chí, tổ chức du lịch uy tín trên thế giới bình chọn là một trong những điểm du lịch hấp dẫn, là thành phố đáng đến, đáng sống của thế giới. Năm 2017, Đà Lạt được Hiệp hội các nước ASEAN trao giải thưởng “Thành phố bền vững về môi trường ASEAN”, sau đó một năm tiếp tục được tôn vinh “Thành phố du lịch sạch ASEAN”. Theo thống kê, lượng du khách đến tham quan, nghỉ dưỡng hằng năm tại thành phố Đà Lạt tăng hơn 9%. Năm 2019, Đà Lạt thu hút hơn 6,3 triệu lượt du khách [1]. Theo đánh giá của khách du lịch, các sản phẩm, dịch vụ du lịch chữa lành ở Tam Đảo và Đà Lạt đa phần có chất lượng tốt, có nhiều mức giá phù hợp cho các đối tượng khách hàng từ tầm trung tới cao cấp. VD, chi phí cho dịch vụ massage, spa, tắm lá thuốc, xông hơi tại các cơ sở bình dân ở Tam Đảo từ khoảng 100.000đ - 150.000đ/lần Tại D’LATS Sauna & Spabath Coffee, giá xông hơi đá muối Himalaya 95.000đ/lần, tắm khoáng nóng 125.000đ/lần, combo 2 dịch vụ có giá 199.000đ Việc phát triển du lịch chữa lành ở Tam Đảo và Đà Lạt thu hút các đối tượng khách có thu nhập cao, có khả năng chi trả cho các hoạt động nghỉ dưỡng, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe thường, mức chi phí của khách đi với mục đích chữa lành thường cao hơn so với các khách đi du lịch với mục đích thông thường khác, điều nay sẽ làm tăng nguồn thu từ du lịch của Tam Đảo và Đà Lạt. Hơn nữa, phát triển du lịch chữa lành còn giúp Tam Đảo và Đà Lạt giải quyết vấn đề thời vụ trong du lịch khi loại hình này có thể khai thác quanh năm. Bên cạnh những thuận lợi và ưu điểm kể trên, thực trạng hoạt động du lịch chữa lành ở huyện Tam Đảo và thành phố Đà Lạt cũng có những hạn chế nhất định. Thứ nhất, việc phát triển du lịch chữa lành ở Tam Đảo và thành phố Đà Lạt hiện nay còn chưa được quan tâm và đầu tư đúng mức do những nhầm lần giữa du lịch chữa lành với những loại hình khác, đặc biệt là với loại hình du lịch nghỉ dưỡng hay du lịch tâm linh. Việc thống kê số lượng khách du lịch chữa lành cũng gặp khó Hội thảo Phát triển Du lịch chăm sóc sức khỏe ở Việt Nam 116
6. Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch - Tiến hành đưa du lịch chữa lành phát triển thành một mô hình du lịch trọng yếu của Tam Đảo và Đà Lạt, liên kết các dịch vụ du lịch chữa lành thành để xây dựng các tour chữa lành chuyên đề. Nhân rộng các mô hình khách sạn và khu resort có kết hợp lưu trú với các hoạt động chữa lành liên quan đến chương trình thể dục trong phòng, tĩnh tâm chăm sóc sức khỏe, thực phẩm lành mạnh và các lựa chọn tập thể dục ngoài trời hướng du khách tập trung vào chất lượng giấc ngủ và ăn uống lành mạnh. - Xây dựng các chương trình du lịch chữa lành kết hợp phục vụ cho du khách đi tại Tam Đảo và Đà Lạt như: hoạt động nhẹ nhàng mang tính trải nghiệm, thư giãn tinh thần, ăn uống lành mạnh, giải độc, chăm sóc da chống lão hóa, quản lý căng thẳng, cân bằng cuộc sống - công việc, các lớp học nấu đồ chay, dịch vụ tắm lá thuốc, dịch vụ massage - xông hơi, spa Giải pháp về xúc tiến quảng bá du lịch chữa lành - Quảng bá du lịch chữa lành cả trong nước và quốc tế bằng nhiều phương thức như xây dựng trang web, ấn phẩm du lịch, báo chí, truyền hình, internet, mạng xã hội , chú trọng đến các thị trường mục tiêu. Tăng cường hoạt động quảng bá, giới thiệu các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và các chương trình tour du lịch chữa lành ở các hội chợ, triển lãm du lịch ở nước ngoài, quay phim quảng cáo loại hình du lịch nghỉ dưỡng kết hợp chăm sóc và nâng cao sức khỏe và đăng tải trên youtube để quảng bá với du khách quốc tế. - Tổ chức tập huấn tăng cường năng lực chuyên môn về marketing, xúc tiến quảng bá cho các cán bộ làm công tác quảng bá du lịch ở Tam Đảo và Đà Lạt; đào tạo tuyên truyền với doanh nghiệp, lao động du lịch, cộng đồng địa phương về định hướng xúc tiến quảng bá, hệ thống thương hiệu. - Thuê chuyên gia tư vấn trong và ngoài nước hỗ trợ chuyên môn xây dựng kế hoạch xúc tiến quảng bá hình ảnh du lịch Tam Đảo gắn với thương hiệu điểm đến du lịch chữa lành của khu vực Bắc Bộ và Đà Lạt gắn với thương hiệu điểm đến du lịch chữa lành ở Tây Nguyên. Giải pháp về tổ chức và quản lý hoạt động du lịch chữa lành - Xây dựng các chiến lược chung, đồng bộ và có sự phối hợp giữa cộng đồng, chính quyền và doanh nghiệp giúp mang đến trải nghiệm liền mạch và tốt nhất cho khách du lịch chữa lành. - Đẩy mạnh trong việc quản lý chất lượng sản phẩm du lịch chữa lành tại các cơ sở cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe trên huyện Tam Đảo và thành phố Đà Lạt là yếu tố quan trọng hàng đầu, phối hợp với cơ quan chuyên môn có thẩm quyền (VD: thanh tra Tài nguyên Môi trường, Thanh tra Y Tế, thanh tra Du lịch ) trong việc thẩm định chất lượng kỹ thuật các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại các nhà Hội thảo Phát triển Du lịch chăm sóc sức khỏe ở Việt Nam 118
7. Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch hợp, thị trường khách mục tiêu để có hướng đầu tư phát triển đúng và trúng. Bên cạnh đó, cần chú trọng đào tạo, phát triển nguồn nhân lực có kiến thức, có kỹ năng phù hợp phục vụ khách du lịch chữa lành, bảo đảm cung ứng chất lượng dịch vụ tốt./. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Mai Văn Bảo (2020), Tổng giá trị doanh thu dịch vụ tại Đà Lạt đạt hơn 61 nghìn tỷ đồng, vu-tai-da-lat-dat-hon-61-nghin-ty-dong-610728/ 2. Thanh Huyền (2021), Đánh thức tiềm năng, đưa du lịch Tam Đảo “cất cánh”, x?ItemID=74 3. Viện nghiên cứu sức khỏe toàn cầu (2018), Global Wellness Tourism, 4. D'lat sauna and spa bath coffee: 5. Hanaland Việt Na: 6. MEDI Thiên Sơn: Tận dụng sức mạnh chữa lành của thiên nhiên 7. Nghỉ Dưỡng Yoga & Thiền Tại Tam Đảo Belvedere Resort dulichpandora.com/dich-vu/nghi-duong-ket-hop-yoga-thien/du-lich-thien-yoga- nghi-duong-spa/nghi-duong-yoga-thien-tai-tam-dao-belvedere-resort/ 8. Khóa tu “Thiền tĩnh lặng” tại Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên [ thien-578 Hội thảo Phát triển Du lịch chăm sóc sức khỏe ở Việt Nam 120